BLUE HAWAII – Pocztówkowa produkcja i… początek formuły Presleya

BLUE HAWAII
– Pocztówkowa produkcja i… początek formuły Presleya-
(część 7)

Mariusz Ogiegło

W udzielonym wiele lat temu wywiadzie (dla serwisu internetowego For Elvis CD Collector), Roy C. Bennett, współautor następnej nagranej tego marcowego popołudnia piosenki, zauważył: „Byliśmy (z Sidem Tepperem, przyp. autor) jednymi z niewielu (a może jedynymi) autorów piosenek, którzy w świadomy sposób starali się przemycić humor do utworów Elvisa„.

Jego słowa znalazły potwierdzenie m.in w takich kompozycjach jak „Ito Eats” umieszczonej przez Presleya w ścieżce dźwiękowej do filmu „Blue Hawaii”.

W odróżnieniu od zarejestrowanego zaledwie kilka minut wcześniej utworu tytułowego, propozycję Teppera i Bennetta można było bowiem z powodzeniem sklasyfikować bardziej w kategorii muzycznego żartu – humorystycznego komentarza do jednej ze scen powstającej właśnie komedii niż poważnego nagrania.

Według scenariusza, Elvis miał zaśpiewać go podczas tradycyjnego hukilau, robiąc tym samym przytyk jednemu ze współbiesiadników, tytułowemu Ito, z powodu jego obrzarstwa. „Ito jest chłopakiem stworzonym do jedzenia„, głosił tekst piosenki. „Nigdy nie ma dosyć ryb ani poi. On je wszystko, nie obchodzi go co. Zje nawet skorupę z kokosa. Jedz Ito całą noc i dzień„.

Paradoksalnie jednak, to właśnie ten, z pozoru prosty utwór sprawił Elvisowi sporo kłopotów w trakcie nagrywania. Już po pierwszej próbie okazało się bowiem, że piosenkarz zupełnie nie radzi sobie z jego melodią (by nadać jej jeszcze więcej wyspiarskiego charakteru, piosenkę zagrano w stylu calypso*).

To z kolei sprawiło, że piosenkę trzeba było powtarzać w kółko kilkanaście razy. W większości, przerywając kolejne podejścia po kilku lub kilkunastu pierwszych taktach (z dziewięciu zagranych prób tylko dwie były kompletne). Ostatecznie za satysfakcjonujące uznając dopiero podejście dziewiąte.

Zupełnie inaczej natomiast przebiegał proces nagrywania następnego utworu. Starej, sięgającej jeszcze początków XX wieku, romantycznej ballady „Hawaiian Weeding Song”, której historia była znacznie dłuższa niż czas jaki Presley i obecni w studiu muzycy poświęcili na jej zarejestrowanie.

Utwór, którego pierwotny tytuł brzmiał „Ke Kali Nei Au” (co znaczy „Czekając tu na ciebie”), został bowiem napisany już w 1926 roku przez Charlesa Edwarda Kinga. Urodzonego w Honolulu pedagoga, prawnika a także kompozytora i autora tekstów.

Na wstępie warto od razu zaznaczyć, że w zamyśle autora, piosenka ta nigdy nie była utworem weselnym (co mógł sugerować jej późniejszy, angielski tytuł). Stała się nim, a w zasadznie zaczęto ją w ten sposób traktować, dopiero na skutek późniejszego tłumaczenia na język angielski.

Oryginalnie bowiem, „Ke Kali Nei Au” powstała jako część opery „The Prince Of Hawaii”**, której premiera odbyła się 4 maja 1925 roku w Teatrze Liberty w Honolulu. Główne role zagrali w niej wówczas sopranistka Rose Kalamahaaheo Otis Tribe Tyson (wciliła się w postać królowej Kamaka) oraz Jospeph Kamakau, który zagrał króla Kalani.

Rok po pokazie premierowym na Hawajach, King wyjechał do Stanów Zjednoczonych by w trakcie kilkutygodniowego tournee po kraju zaprezentować swoje najnowsze dzieło amerykańskiej widowni.

Dwa lata później natomiast, w maju 1928 roku, pochodząca z opery ballada „Ke Kali Nei Au” (w oryginalnym, hawajskim języku) została po raz pierwszy wydana na płycie. Utwór w wykonaniu hawajskiej sopranistki i kompozytorki, Helen Kapuailohia Desha Beamer oraz Sama Kapu Sr (z towarzyszeniem zespołu Don Barrientos Hawaiian Orchestra) został zrealizowany przez wytwórnię Columbia Records.

Niedługo potem, po kompozycję Kinga zaczęli sięgać także inni artyści. Na przestrzeni kolejnych dekad do swojego repertuaru włączyli ją m.in grupa Kalama’s Quartet, Ray Kinney, Hal Aloma (jako ciekawostkę warto dodać, że w jego nagraniu z 1944 roku, w roli narratora wystąpił sam Charles E. King) czy w końcu słynne trio The Andrew Sisters w duecie z Alfredem Apaką.

Każde z powyższych wykonań ukazywało się jednak dotąd jedynie w języku hawajskim. Pierwszą znaną angielską wersję przeboju Charlesa Kinga, zaprezentował dopiero w roku 1951, Bing Crosby. Nagrany przez niego w duecie z Betty Mullin utwór nosił wówczas tytuł „Here Ends The Rainbow (I Found My Love)” a słowa do niego napisał amerykański tekściarz, John Francis Burke.

Prawdziwym hitem piosenka stała się jednak dopiero pod koniec lat pięćdziesiątych, kiedy to dwójka amerykańskich kompozytorów***, Al Hoffman i Dick Manning, stworzyła do niej nowy angielski tekst. Bo należy pamiętać, że napisane przez nich w 1958 roku „Hawaiian Weeding Song”, podobnie jak wcześniej „Here Ends The Rainbow (I Found My Love)” nie było wiernym tłumaczeniem kompozycji Kinga.

Po skomponowaną na nowo balladę jako pierwszy sięgnął odnoszący swoje pierwsze poważne sukcesy na listach przebojów (nagrana przez niego w 1957 roku piosenka „Butterfly” była Numerem Jeden zarówno w USA jak i w Wielkiej Brytanii), Andy Williams.

Jego wersja ukazała się na singlu wraz z kompozycją „The House Of Bamboo” w roku 1958 i niemal z miejsca stała się przebojem. W zestawieniu Hot 100 tygodnika Billboard nagranie wspięło się na wysokie jedenaste miejsce. Rok później natomiast utwór otrzymał nominację do nagrody Grammy.

Do wzrostu popularności wykonania Williamsa bez wątpienia przyczyniła się też decyzja amerykańskiego Kongresu z marca 1959 roku o dołączeniu Hawajów do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej jako najmłodszego, pięćdziesiątego stanu****.

W kolejnych latach po „Hawaiian Weeding Song” zaczęło sięgać wielu topowych w tamtym czasie artystów, by wspomnieć choćby Teresę Brewer, Perry’ego Como, Jima Reevesa czy Marty’ego Robinsa. Na powyższej liście nie zabrakło również Elvisa Presleya.

Ten ostatni, o czym wspomniałem wcześniej, umieścił utwór w ścieżce dźwiękowej swojego ósmego filmu a zarejestrowana po zaledwie dwóch próbach ballada została wykorzystana w jego finałowej scenie.

Co ciekawe, pomimo tej wydawać by się mogło niewielkiej ilości powtórzeń oraz czasu jaki w studiu przeznaczono na nagranie piosenki, Elvis w rozmowie z Albertem Handem z brytyjskiego magazynu „Elvis Monthly” stwierdził, że z technicznego punktu widzenia, to właśnie „Hawaiian Weeding Song” okazała się dla niego najtrudniejszym utworem do zaśpiewania podczas całej sesji.

Dzisiaj można jedynie przypuszczać, że tym co przysporzyło piosenkarzowi najwięcej trudności były zachowane z pierwotnej wersji, oryginalne fragmenty w języku hawajskim.

Niełatwy przebieg miały również prace nad kolejną propozycją Sida Teppera i Roy’a C. Bennetta. Utrzymaną w hawajskim klimacie, nastrojową balladą „Island Of Love”.

„Nawiasem mówiąc, jeśli przeanalizujesz nasze piosenki (zaśpiewane przez Elvisa, przyp. autor) to zauważysz, że większość z nich stanowiły ballady bądź przeróbki„, mówił w rozmowie z serwisem For Elvis CD Collectors, Roy C. Bennett. „Moim zdaniem, ballady z filmów Elvisa są jednymi z najlepszych piosenek jakie kiedykolwiek napisaliśmy„.

Zanim uzyskano satysfakcjonujący efekt, piosenkę powtarzano kilkanaście razy (w większości były to krótkie, kilkusekundowe falstarty). Po drodze Elvis musiał zmierzyć się m.in ze zmianą tempa utworu, znalezieniem odpowiedniego frazowania czy w końcu kłopotami z tekstem. By wspomnieć w tym miejscu choćby zabawną pomyłkę, do której doszło w trakcie siódmej próby, kiedy to zaangażowany w swoje wykonanie Presley nie zauważył, że w jednym z wersów zamiast tytułowego Kauai zaśpiewał „cow…” (co znaczy krowa)*****. Pomyłkę tą szybko jednak wychwycił Joseph Lilly, który wyjaśniając artyście co się stało zaintonował feralny zwrot: „’Cow’aai„. „W porządku. Będziesz krową„, odparł mu na to wyraźnie rozbawiony Elvis.

Ostatecznie na wersję master wybrano dopiero podejście trzynaste.

Po zarejestrowaniu „Island Of Love” prace nad nowym filmowym materiałem toczyły się dalej a następną piosenką, której poświęcono uwagę była „Steppin’ Out Of Line”. Przywodząca na myśl szalone lata pięćdziesiąte, iście rock’n’rollowa, energetyczna kompozycja Freda Wise’a, Bena Weismana i Dollores Fuller.

Według wstępnych założeń scenariusza, utwór ten miał znaleźć się w tej samej scenie co ballada „Hawaiian Sunset”. To jest tej, w której główny bohater wdaje się w bójkę z natarczywym, lekko podchmielonym klientem restauracji „Island Inn”, który w nachalny sposób próbuje naprzykrzać się jednej z pozostającej pod jego opieką nastolatek.

Zanim jednak ostatecznie zdecydowano się na wykorzystanie „Steppin’ Out Of Line” w powyższej sekwencji, przez długi czas rozważano umieszczenie w niej zupełnie innego nagrania. A mianowicie kompozycji „Playing With Fire” Freda Wise’a i Bena Weismana.

Tej samej, którą trzy lata później Terry Stafford umieścił na swoim debiutanckim longplayu „Suspicion” oraz promującym go singlu z utworem „I’ll Touch A Star”. „Elvis nigdy nie nagrał tej piosenki, choć oczywiście taki utwór istnieje ale w wykonaniu Terry’ego Stafforda„, zapewniał w jednym z wywiadów Ernst Jorgensen. „W przypadku filmów (Elvisa, przyp. autor) było tak, że do każdego z nich przesyłano około czterdzieści a czasem nawet pięćdziesiąt utworów demo. O wielu z nich krążyły później plotki, że były bliskie włączenia do ścieżki dźwiękowej lub niemal do niej trafiły. 'Playing With Fire’ było właśnie jednym z nich. Kompozycja rzeczywiście prawie trafiła do filmu ale w ostatniej chwili została odrzucona„.

Z kolei Ben Weisman – współautor przeboju, w wielu późniejszych wywiadach podkreślał, że pomimo iż wspomniane nagranie spopularyzował dopiero w roku 1964 Terry Stafford to utwór został napisany właśnie z myślą o Presleyu.

Wybrane ostatecznie w miejsce „Playing With Fire” „Steppin’ Out Of Line” zarejestrowano po blisko dwudziestu podejściach (!) Na wersję master wybierając dopiero siedemnastą próbę.

Paradoksalnie jednak, kilka miesięcy później, piosenka została usunięta zarówno z płyty ze ścieżką dźwiękową (o czym w dalszej części tekstu) jak i gotowego już filmu (pomimo iż scena z powyższym utworem została sfilmowana).

• Calypso to gatunek muzyczny pochodzenia afrykańskiego w metrum 2/4 lub 4/4 (za Wikipedią)

• Charles E.King był nie tylko autorem wszystkich utworów z tej opery lecz także dyrygentem i kierownikiem muzycznym

• Zarówno Al Hoffman jak i Dick Manning urodzili się na terenie dawnego Imperium Rosyjskiego. Hoffman przyszedł na świat w Mińsku (obecnie Białoruś) a Manning w Homlu (obecnie Białoruś)

• Decyzję podpisał ówczesny prezydent USA, Dwight Eisenhower. Hawaje stały się oficjalnie pięćdziesiątym stanem USA, 21 sierpnia 1959 roku

• Pod względem fonetycznym początek obu wyrazów, tj. Kauai i cow, jest do siebie bardzo podobny

CZĘŚĆ 1 CZĘŚĆ 2 CZĘŚĆ 3 CZĘŚĆ 4 CZĘŚĆ 5 CZĘŚĆ 6
CDN